Fotografie als kunstvorm
Sinds haar uitvinding heeft de fotografie de manier beïnvloed waarop de wereld naar de geschiedenis kijkt en deze consumeert, evenals het dagelijks leven. Een foto is niet alleen in staat een kort moment in de tijd vast te leggen, maar kan ook een hele sociale beweging vertegenwoordigen of een katalysator voor verandering zijn. Lees verder om meer te leren over het ontstaan van fotografie als medium, het kunsthistorische verhaal ervan en enkele van de zeer invloedrijke fotografen die het gezicht van de hedendaagse fotografie hebben bepaald.
Een korte geschiedenis
Joseph Nicéphore Niépce wordt algemeen beschouwd als de maker van het eerste stabiele fotografische beeld met de camera obscura in 1826. De beelden, die verscheidene dagen belicht moesten worden, waren niet helder genoeg op het met zilvernitraat bedekte papier dat gebruikt werd om ze te maken. Niépce wilde het resultaat verbeteren en ging daarom een samenwerking aan met Louis Daguerre. Na de dood van Niépce in 1833 zou Daguerre, naar zichzelf genoemd, daguerréotypieën gaan maken, die de belichtingstijd verkortten en scherpere, stabielere beelden opleverden. Zijn daguerréotypieprocédé werd in 1839 op de markt gebracht en populariseerde de fotografische technologie bij de middenklasse.
Op papier gebaseerde methoden die aan het eind van de 19e eeuw voor het eerst werden ontwikkeld door Henry Fox Talbot, zouden uiteindelijk de op metaal gebaseerde daguerréotypie vervangen. Het eerste commercieel beschikbare kleurenfotografieproces, Autochrome, werd in 1907 op de markt gebracht en was gebaseerd op innovaties van Louis Ducos Hauron en Charles Cros. Hoewel gemakkelijk verkrijgbaar, was het niet tot Kodachrome film in 1936 een betaalbaarder en sneller proces bood, dat kleurenfotografie op grote schaal werd gebruikt door het publiek. De door Dycam geïntroduceerde digitale fotografie zou in 1990 haar intrede doen en een revolutie teweegbrengen in de manier waarop het publiek beelden nam en consumeerde.
Technieken
Fotografie als kunstvorm ontstond door de vooruitgang in de technologie, waardoor fotografen hun beelden konden manipuleren om ze aan hun artistieke expressie aan te passen. Fotografen kunnen het resultaat van een beeld drastisch veranderen door te kiezen voor verschillende camera’s, lenzen, film, en de kadrering en timing van een opname. Filters, studioverlichting, verschillende donkere kamer processen, en digitale verbetering toe te voegen nog meer tools voor fotografen om hun beelden te manipuleren.
De gekozen uitrusting en technieken hangen grotendeels af van het genre, de individuele stijl van de fotograaf en de algemene toon die hij wil bereiken. Portretfotografen die een bepaald onderwerp centraal willen stellen, kunnen een groot diafragma gebruiken voor een kleine scherptediepte om hun onderwerp scherp te stellen en de achtergrond onscherp te houden. Landschapsfotografen die een volledig panoramisch beeld willen vastleggen, kunnen voor het tegenovergestelde kiezen.
De keuze voor zwart-wit boven kleur geeft foto’s een tijdloze kwaliteit en brengt elementen zoals lijn, textuur en toon op de voorgrond. De keuze voor zwart-wit (of een ander monotoon proces) kan ook helpen het oog weg te leiden van elementen die kunnen afleiden van de beoogde focus van de fotograaf. Hoewel sommige puristen er op staan om geen enkele vorm van digitale verbetering toe te passen, kiezen velen ervoor om het te gebruiken om onvolkomenheden te retoucheren en de kleur te verbeteren, naast andere effecten.
Stromingen en beroemde fotografen
Documentaire fotografie + Walker Evans, Dorothea Lange
Naarmate de technologische vooruitgang de fotografie mobieler maakte, ontstond in de jaren 1870 de documentairefotografie, die werd gebruikt om historische gebeurtenissen en het dagelijkse leven vast te leggen. Documentaire fotografen wilden de leefomstandigheden in de steden en op het platteland in kaart brengen om hervormingsbewegingen op gang te brengen. De Farm Security Administration van de Verenigde Staten gaf fotografen als Walker Evans en Dorothea Lange, bekend van “Migrant Mother” (1936), de opdracht om de levensomstandigheden tijdens de Grote Depressie te documenteren. Tijdens de grote oorlogen en naoorlogse periodes maakten fotografen ook gebruik van sociale documentaire fotografie, met als doel de ervaring en de gevolgen van de gevechten vast te leggen. Documentaire fotografie is sterk verbonden met fotojournalistieke praktijken, met krachtige beelden die oorzaken en bewegingen van sociale verandering weergeven.
Landschapsfotografie + Ansel Adams
Landschapsfotografie ontstond uit de traditie om de natuurlijke wereld te schilderen. Landschapsfotografen kozen ervoor om de natuur, steden en industrie vast te leggen zoals ze waren en gebruikten kadrerings- en uitsnijdingsmethodes om abstracte composities van hun omgeving te creëren. Ansel Adams, bekend om zijn beelden van het Amerikaanse Westen en de Yosemite Valley, is een van de meest erkende landschapsfotografen. Terwijl sommige fotografen, zoals Adams, natuurlijke taferelen bleven fotograferen om ze te beschermen tegen de industrialisatie, omarmden anderen dit nieuwe landschap met stadslandschapcomposities en road trip-documentatie. Fotografen blijven landschapsfotografie gebruiken om de relatie tussen de mens en zijn habitat te onderzoeken.
Portretfotografie + Robert Mapplethorpe, Cindy Sherman
Sinds de uitvinding van de daguerreotypie werd portretfotografie een populaire methode om goedkope en relatief snelle portretten te laten maken als alternatief voor dure geschilderde portretten, die vroeger de norm waren. Fotografen als Robert Mapplethorpe richtten zich op het gezicht en het lichaam van een onderwerp, terwijl anderen experimenteerden met zelfportretfotografie, zoals Cindy Sherman. Met de komst van nieuwe fotografische technologie en meer draagbare analoge, en uiteindelijk digitale camera’s, was portretfotografie niet langer beperkt tot de studio. Fotografen konden nu experimenteren met verschillende belichtingen en decors, waardoor ze een creatievere greep kregen op het tijdloze onderwerp van de portretfotografie.
Naaktfotografie + Man Ray
De kunst van de naaktfotografie ontstond in de 19e eeuw, rond de tijd dat de camera zelf werd uitgevonden. Westerse fotografen wilden het medium tot kunst verheffen en kozen onderwerpen, zoals vrouwelijk naakt, die reeds traditioneel waren in andere praktijken. Vroege fotografen gebruikten naakten om te verwijzen naar allegorische en klassieke figuren zoals nimfen, godinnen, krijgers en goden. Naarmate de praktijk zich ontwikkelde, kwamen er meer experimentele methoden en onderwerpen. De avant-garde naaktfotografie beeldde het naakte lichaam op zichzelf af, bevrijd van de beperkingen van klassieke toespelingen. De surrealistische fotograaf Man Ray fotografeerde veel van zijn onderwerpen in verwrongen houdingen, waardoor de figuur bijna niet meer te identificeren was. Deze foto’s benadrukten echter nog steeds de esthetische waarde van het lichaam, waardoor ze zich onderscheidden van erotische kunstfotografie, die de seksuele aard van deze composities benadrukt.
